موافقتنامه داوری چیست؟
یکی از روش‌های حل و فصل اختلافات بین اشخاص داوری است. اشخاص این حق را دارند تا بجای مراجعه به دادگستری به عنوان نهاد انحصاری حاکمیتی حل و فصل اختلافات، منزاعات خود را به شیوه‌های دیگر و از جمله از طریق داوری حل و فصل کنند. تعیین این روش می‌تواند همزمان با بروز اختلاف و یا قبل از آن و طی شرط داوری، ضمن قرارداد و یا در قراردادی جداگانه باشد.
به قراردادی که اشخاص طی آن توافق می‌کنند تا اختلافات فعلی و یا احتمالی آن‌ها در مورد یک رابطه حقوقی، به داوری ارجاع شود، موافقتنامه داوری می‌گویند. در بند (ج) ماده (۱) قانون داوری تجاری بین‌المللی ( مصوب 26/06/1376) موافقتنامه داوری[1] تعریف شده است، ماده (۴۵۵) قانون آیین دادرسی مدنی ( مصوب 21/01/1379) نیز مقرر داشته « متعاملین می‌توانند ضمن معامله ملزم شوند و یا به موجب قرارداد جداگانه تراضی نمایند که درصورت بروز اختلاف بین آنان به داوری مراجعه کنند و نیز می‌توانند داور یا داوران خود را قبل یا بعد از بروز اختلاف تعیین نمایند.»
بنابراین اشخاص به دو شکل اختلافات خود را به داوری ارجاع می‌کنند:
۱- ضمن معامله و بصورت شرط ضمن عقد (Arbitration clause)، در این حالت شرط داوری در بردارنده اختلافات احتمالی و آینده است و معمولاً زمانی تنظیم می‌شود که اختلافی بین طرفین وجود ندارد. در خصوص نحوه تنظیم شرط داوری ضمن معامله می توانید این مطلب را مطالعه کنید:
در تنظیم شرط داوری چه نکاتی را رعایت کنیم؟
۲– تنظیم قرارداد جداگانه داوری ( مستقل از قرارداد اصلی) (Seprate Agreement)، در این حالت غالباً طرفین پس از بروز اختلاف و با مشخص بودن موارد اختلافی جهت حل و فصل اختلافات قراردادی تنظیم می‌کنند و طی آن با تعیین شیوه داوری، داوران و آیین داوری را نیز مشخص می‌کنند. این قرارداد مستقل از قرارداد اصلی( قراردادی که روابط طرفین در زمینه معین بر آن مبتنی است) بوده و توافق ثانوی در واقع جهت حل و فصل اختلافات ناشی از قرارداد اصلی شکل گرفته است.[2]
موافقتنامه داوری در واقع یک قرارداد است که نشان دهنده تراضی و توافق طرفین به ارجاع اختلافات خود به داوری است. « موافقتنامه داوری » یا «قرارداد داوری» و یا «شرط داوری » رکن اصلی داوری است که به موجب آن داور یا داوران مجاز می‌شوند به اختلافات رسیدگی کنند و رای صادر کنند، این موافقتنامه محدوده صلاحیت داوران و نحوه رسیدگی به اختلافات را مشخص می‌کند. بنابراین با وجود یک موافقتنامه داوری، فرآیند داوری می‌تواند آغاز شود. اشخاص می‌توانند طی موافقتنامه داوری در مورد آیین داوری، تعداد داوران، محل داوری، زبان داوری، اجرای رای داوری و … توافق کنند گرچه تعیین این موارد الزامی نیست[3].
یک موافقتنامه داوری شامل چه چیزهایی است؟
در صورتیکه تصمیم به تنظیم یک شرط داوری و یا موافقتنامه داوری دارید، لازم است علاوه بر بالابردن سطح آگاهی خود در نهایت با یک متخصص در این حوزه مشورت کنید، کارشناسان مرکز حقوقی و داوری صلح و قانون این آمادگی را دارند تا در این زمینه به شما مشورت دهند.
[1] توافقی است بین طرفین که به موجب آن تمام یا بعضی از اختلافاتی که در مورد یک یا چند رابطه حقوقی معین اعم از قراردادی یا غیر قراردادی به وجود آمده یا ممکن است پیش آید، به داوری ارجاع می‌شود. موافقتنامه داوری ممکن است به صورت شرط داوری در‌قرارداد و یا به صورت قرارداد جداگانه باشد.
[2] موحد، محمدعلی، درس‌هایی از داوری‌های نفتی، 1384، ص. 167.
[3] شیروی، عبدالحسین، داوری تجاری بین‌المللی، 1394، ص.75.
یک نظر بگذارید
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. قسمتهای مورد نیاز با * مشخص شده اند